Jolan had begin maart dit jaar een optreden bij BNR over verkiezingen en arbeidsmarkt. De eerste twee stellingen luidden: ‘werkgevers moeten medewerkers makkelijker kunnen ontslaan’ en ‘moet de pensioenleeftijd verder omghoog, verder dan 67 jaar?’ In deze blog eerst de eerste stelling.

Verdieping

Ze houdt in het weekend haar antwoorden tegen mij aan en al pratende komen we tot een goede verdieping. Met de eerste stelling over het makkelijke kunnen ontslaan, is ze het niet mee eens. Beter is het om dit soort zaken in de arbeidsrelatie, dus vooraf en tijdens, al te regelen. Een nieuwe kijk op de arbeidsrelatie. Met de inhoud die ze aan het begrip ‘arbeidsrelatie’ meegeeft, lost ze veel op: de problematiek van de flexwerkers, zzp’ers, pensionering, ontslag, scholing, enzovoort. Hoe kan dat? Hier een samenvatting van de gedachte, die door zijn beknoptheid misschien nog niet alles omvattend is.

De arbeidsrelatie nieuwe stijl begint met het afsluiten van het arbeidscontract. Het contract is slechts voor bépaalde tijd zijn. Dit is de essentie. Het contract voor ónbepaalde tijd behoort tot het verleden. Daarmee is het antwoord op de eerste stelling gegeven.

Zak met geld

In de contractsonderhandelingen regel je alle zaken: de onderlinge relatie tussen werkgever en werknemer, het salaris, scholing en opleiding, pensioen én uitdiensttreding.

Het idee is om de ‘zak met geld’ die iemand in de huidige systematiek bij eventueel ontslag meekrijgt, over de hele werkzame periode te verdelen, inclusief een deel dat als vangnet na het einde van de relatie kan dienen. Het is een budget, ten behoeve van scholing, maar ook voor hulp bij ‘van werk naar werk’.

‘Oude lullen’ dagen

Je maakt afspraken over een eventuele wens tot het hebben van meerdere werkgevers (‘duobanen’), van belang voor zzp’ers met meerdere opdrachtgevers, de contractsduur, al of niet gekoppeld aan een project, taak of functie en al of niet verlengbaar. Oudere werknemers zouden een hoger budget kunnen krijgen, ik noem dat een ‘oude lullen budget’, zoals je vroeger ‘oude lullen’ dagen had (dat niet meer gezegd mag worden).

Zware beroepen

Je kunt op deze manier ook zware beroepen meenemen en de betrokkenen eerder hun zware taken laten eindigen en door scholing ze daarna in een andere functie in te passen. Moeilijk en onvermijdelijk. Essentieel is dat dit in een zo vroeg mogelijk stadium, bij voorkeur voordat de arbeidsrelatie wordt aan gegaan, wordt afgesproken. Veel van de huidige arbeidsmarkt problematiek kun je hiermee oplossen: een gedifferentieerd contract voor bépaalde tijd.

NB: de definitie van zware beroepen lijkt mij echt iets voor de politiek om eens op te lossen.

Een volgend deel over de arbeidsrelatie nieuwe stijl gaat over de tweede stelling, het langer doorwerken, tot na 67 jaar. Ook pensionering komt aan de orde, als ook de rol in het bovenstaande vande vakbonden en ondernemingsraad.