het vaccineren zou al op 4 januari in het nieuwe jaar van start kunnen gaan, zo liet minister De Jonge van VWS ons onlangs weten. Prompt ontstond verzet tegen die datum (“kan niet”) en kwam er kritiek op (“had-tie nooit mogen (toe)zeggen”). Toch kan het soms nodig zijn een dwingende datum te noemen. Een techniek om mensen in beweging te krijgen.
Techniek
Zelf maakte ik succesvol gebruik van deze ‘techniek’ voor mijn uitzending naar Suriname. Er was al een tijd sprake van en er gingen telexen over en weer, zo wist ik, maar er kwam geen besluit. De hele zomer van 1985 duurde en duurde het. Ook al was min of meer duidelijk dat ik de functie van financial controller bij Billiton Suriname zou krijgen. Dus riep ik in augustus dat ik op 1 oktober definitief daar naar toe zou gaan. En daarmee veranderde alles: ook al riepen hier en daar mensen moord en brand, ze gingen ineens aan de slag: mensen en afdelingen werden geïnformeerd, tickets werden geboekt, cost allowances toegekend, verhuizers geregeld, afscheid genomen, enzovoort. Met als resultaat dat ik op 1 oktober in het vliegtuig zat.
Automatisering
Een andere gelegenheid waarbij ik deze techniek hanteerde betrof een groot automatiseringsproject bij A&O in 2012. Het duurde en duurde maar, er werd voortdurend ontwikkeld en gepland en aangepast ondanks een bevriezing van specificaties. Het kwam maar niet tot implementatie. Van tijd tot tijd stak ik mijn licht bij de projectmanager op, maar het hielp niet. Totdat hij op een gegeven moment bij mij in mijn kantoor stond en zei dat de afdeling implementatie had gezegd toch nog wat extra tijd te willen hebben. Ik vroeg hoeveel. Tenminste drie maanden, ws het antwoord. Nog drie extra maanden? Hier klopte iets niet! Ineens drong het tot mij door: ze gaan überhaupt niet implementeren, ze zijn bang. Na deze drie extra maanden volgen de volgende drie. Vóór de bocht remt iedereen af. Ik ga het forceren, bedacht ik me. Dus zei ik dat ze nog veertien dagen kregen en dat er dan zou worden geïmplementeerd. Ik noemde de datum waarop het project hoe dan ook geïmplementeerd zou gaan worden. En zo geschiedde.
Seintje
Het blijkt dat mensen soms onbewust op een seintje wachten om tot actie over te gaan. Als het seintje dan komt – en dat kan niet in het begin zijn, het eind van het traject moet al wel in zicht zijn – dan gaan mensen ineens bij zichzelf te rade en denken dat het nu niet aan hun mag liggen. Moord en brand schreeuwen ze. In de eindfase geldt: ‘kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt ernaast’.
Vaccineren
Het kan dus heel goed zijn dat je de opmerking van minister De Jonge over de mogelijkheid al op 4 januari 2021 de eerste vaccins te kunnen toedienen, moet lezen als een aansporing voor zijn ambtenaren. Zeker weet ik dat natuurlijk niet. Het zal misschien niet helemaal lukken, althans op die datum, wie weet een week later. Had hij niets gezegd, dan wordt het al gauw een maand later of meer. Intern op het ministerie staat iedereen nu op scherp. Alle hens aan dek! Alle verloven ingetrokken! Succes!