Het is alweer jaren geleden dat ik over het gedachtengoed van Stephen Covey blogde. Hij was een management guru. Met zijn beroemde boek The Seven Habits Of Highly Effective People wees hij mij de weg naar persoonlijke en professionele groei. Tot op zekere hoogte bleek ik onbewust zijn ideeën al in de praktijk te brengen en daar prijs ik mij gelukkig mee. Laat ik weer eens bij het begin beginnen en binnen de beperkte ruimte van een blog trachten uiteen te zetten wat de kern van zijn ideeën is. Het is een samenvatting, niet meer. Ik neem mij voor in volgende blogs hier en daar dieper op de seven habits in te gaan.

Persoonlijke groei

Je denkt misschien dat de ideeën van Stephen Covey alleen geschikt zijn voor leiders en managers, omdat ik over een management-guru sprak. Niets is minder waar. Zijn ideeën gaan over de ontwikkeling als mens, dus evengoed je persoonlijke groei. Want de grote lijn van Covey is om van een afhankelijk persoonlijkheid, een onafhankelijk iemand te worden. De stap die in zijn gedachtengoed daarop volgt, is om door productieve samenwerking naar wederzijds afhankelijk te groeien.

Pro-actief

Van afhankelijk naar onafhankelijk bereik je in de eerste plaats door habit één, door pro-actief te zijn. Pro-actief in ruime zin en niet alleen vooruitkijken en anticiperen. Ook optimistisch vertonen, de zonnige kant van de dingen zien en niet klagen. Concentreer je op de dingen die je kunt beïnvloeden (circle of influence). Niet op dingen waar je geen invloed op hebt.

Het einddoel voor ogen

De tweede habit stelt vervolgens dat je aan iets begint met ‘het einddoel voor ogen’. Zet de stip op de horizon en houdt hem in de gaten. Het geeft richting, ook al word je door obstakels voor kortere of langere tijd van je doel af gehouden.

Het belangrijkste eerst

Als je het einddoel eenmaal hebt bepaald, begin je met ‘het belangrijkste eerst’, de derde habit. First things first, zeggen de Amerikanen. Houd je zoveel mogelijk bezig met belangrijke zaken, die niet urgent zijn. Het geeft rust in het behalen van je doel.

Als je je pro-actief opstelt, het einddoel voor ogen hebt en met het belangrijkste bent begonnen en je beheerst deze stappen, ook in je persoonlijk leven, heb je je van een afhankelijke persoonlijkheid tot een onafhankelijke ontwikkelt. Je bent daarnaar toe gegroeid.

Streef naar win-win

Nu komt de volgende stap: de ontwikkeling van onafhankelijk naar wederzijds afhankelijk. Interdependence noemt Covey het. Dit Engelse woord drukt wederzijdse afhankelijkheid wat mij betreft doeltreffender uit. Deze tweede stap, daar gaan de habits vier, vijf en zes over.

De vierde habit stelt dat je in je contacten (ook persoonlijke), bij onderhandelingen en werkzaamheden, altijd wilt streven naar win-win. Beide halen iets goeds uit de relatie, waar die ook over gaat. Dat streven levert het meeste op voor alle betrokkenen en niet voor jou alleen.

Synergie

De vijfde habit beschrijft het streven naar synergie. Of wel het door samenwerking meer bereiken dan dat de betrokkenen als individu voor elkaar kunnen krijgen. Twee plus twee is vijf.

Luisteren om te begrijpen

De zesde habit is wellicht de lastigste: luisteren om te begrijpen. Niet luisteren om te antwoorden, zoals ja maar. Beter is het samen te vatten wat je hebt begrepen dat de ander heeft gezegd. Dan ben jij aan de beurt: ja én. Het woord maar in ja maar duidt op een tegenstelling, die er helemaal niet hoeft te zijn. In ja én laat je blijken gehoord en begrepen te hebben wat de ander wil zeggen. Je hebt wellicht een aanvulling daarop: je kunt het ook anders bekijken.

Als je deze zes stappen beheerst, ben je een heel eind in je ontwikkeling. Sommige van deze zes habits gaan mij redelijk goed af. Zoals habit twee, begin met het einddoel voor ogen en daarna first things first. Pro-activiteit is niet altijd gemakkelijk. Denk bijvoorbeeld aan de zorgen die men kan hebben over grootse kwesties als klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne. Je kunt kleine dingen doen, zoals afval scheiden en letten op je eigen gedrag in verband met het klimaat. En iets voor Oekraïense vluchtelingen doen. Belangrijk is het besef dat je weinig tot geen invloed hebt. Pro-actief is dat je je bezig houdt met iets waar je wél invloed op hebt.

Een andere habit die ik niet beheers is luisteren om te berijpen. Dat blijkt toch wel een weerbarstige.

Houd de zaag scherp

Het derde gedeelte in dit proces van afhankelijk naar onafhankelijk naar wederzijds afhankelijk is de zevende habit. Houdt de zaag scherp. Dat betekent dat je aan jezelf blijft werken, je blijft ontwikkelen met asl doel te blijven groeien. Een leven lang. Dat kan door af en toe cursussen te volgen, door training on the job, door te lezen. Misschien nog wel belangrijker is je houding je creativiteit, meegaan met je tijd, openstaan voor nieuwe ideeën.